bağdat paktı ne demek?

Bağdat Paktı

Bağdat Paktı, 24 Şubat 1955 tarihinde Türkiye, Irak, İran, Pakistan ve Birleşik Krallık arasında imzalanan bir savunma ve işbirliği antlaşmasıdır. Temel amacı, Sovyetler Birliği'nin (SSCB) Ortadoğu'daki etkisini sınırlandırmak ve bölgedeki güvenliği sağlamaktı.

Pakt, aslında Soğuk Savaş döneminde ABD'nin SSCB'yi çevreleme politikasının bir parçası olarak görülmektedir. ABD, doğrudan pakta dahil olmamış olsa da, siyasi ve askeri olarak büyük destek vermiştir.

Paktın önemli unsurları:

• Üye ülkeler arasındaki işbirliği: Pakt, üye ülkeler arasında askeri, ekonomik ve kültürel alanlarda işbirliğini öngörmekteydi.
• Savunma taahhüdü: Üye ülkelerden birine yönelik bir saldırı durumunda, diğer üyelerin yardıma koşması taahhüt edilmekteydi.
• Bölgesel güvenlik: Pakt, Ortadoğu'da istikrarı sağlamayı ve komünizmin yayılmasını engellemeyi hedefliyordu.

Paktın Önemi ve Sonuçları:

• Bölgesel kutuplaşma: Pakt, Ortadoğu'da Mısır ve Suriye gibi Bağlantısızlar Hareketi'ne yakın ülkelerin tepkisini çekmiş ve bölgede yeni bir kutuplaşmaya yol açmıştır.
• Irak'ın çekilmesi: 1958'de Irak'ta gerçekleşen darbe sonucu rejim değişikliği olmuş ve Irak, 1959'da pakttan çekilmiştir.
• CENTO'ya dönüşüm: Irak'ın çekilmesiyle paktın merkezi Ankara'ya taşınmış ve adı Merkezi Antlaşma Teşkilatı (CENTO) olarak değiştirilmiştir.
• Dağılma: CENTO, Soğuk Savaş'ın sona ermesi ve bölgesel dinamiklerin değişmesiyle birlikte 1979 yılında dağılmıştır.

İlgili Kavramlar:

• Soğuk Savaş
• Bağlantısızlar Hareketi
• CENTO